Mijmering 3: Trekt een individu zich iets van wetenschappelijk bewijs aan?
Trekt een individu zich iets van wetenschappelijk bewijs aan? Ik vroeg het mij eigenlijk al een groot deel van mijn loopbaan in de geestelijke gezondheidszorg af. Het was de reden dat ik niet koos voor de studie Psychologie, maar voor een praktijkopleiding: ik voelde me bij voorbaat al in de clinch liggen met de wetenschappelijke benadering van individuele gevoelens, gedachten en gedragingen.
Niet dat er een ontkomen aan is: op allerlei manieren kwamen en komen pogingen om orde en overzicht aan te brengen voorbij. Doelgroepen, classificaties, op diagnose gebaseerde behandelprotocollen, behandelprogramma’s, voordeurteams, screeningen voorafgaand aan intakes, klachtenmetingen etcetera. Maar waarom zo als het ook op maat kan, denk ik dan met regelmaat…
Die laatste gedachte kwam weer opzetten toen ik recent hoorde dat een bekende een groots project was begonnen: per problematiek was hij bezig alle bekende behandelingen op een rij te zetten. Op basis van voorradig wetenschappelijk onderzoek zou antwoord worden gegeven op de vraag welke behandeling het beste is. “Wat een tijdsverspilling” was het eerste wat ik dacht. Ik zei het niet -dat zou onbeleefd zijn- maar het bleef wel rondzingen in mijn hoofd.
Wetenschappelijk onderzoek in de psychologie: veel artikelen staan in eerste instantie stil bij de complexiteit van het onderzochte, om vervolgens dapper pogingen te doen om deze complexiteit te reduceren tot lineaire verbanden. Vaak wordt in de conclusie stilgestaan bij dat er nog meer onderzoek nodig is om te kijken of de conclusie wel echt klopt.
Maar moet je dit wel willen, nog meer van dit soort onderzoek, waarin slechts een aantal variabelen wordt bekeken? Uiteraard ervaar ook ik onze menselijke behoefte om dingen te begrijpen. Dat deze behoefte tot zeer waardevolle ontwikkelingen heeft geleid en zal blijven leiden zal ik ook niet ontkennen. Maar hoe zinvol is deze werkwijze van onderzoek doen in de psychologie? Hoeveel individuen zien hun eigen unieke context weerspiegeld in de compacte uitkomsten van onderzoeksresultaten?
Trekt een individu zich iets van de wetenschappelijke bewijzen over de meest succesvolle behandeling aan? Zouden al onze inspanningen (in zowel wetenschappelijk onderzoek als in de dagelijkse diagnostische praktijk) om steeds weer binaire categorieën aan te brengen, nog nodig zijn als we iedereen als individu zouden behandelen? Zou dat zowel cliënttevredenheid als het werkplezier in de GGZ niet enorm kunnen verhogen?
