We kunnen niet ‘niet denken’ en dus doe je dat zodra je wakker bent. Maar wanneer is het eigenlijk zinvol om mee te gaan in je gedachten? En vooral: wanneer niet? In dit blog leg ik je uit hoe dit zit en wat de eerste stap is die je kunt zetten als jij minder wil piekeren en zinloos in gedachten wil zijn.
Wat is denken eigenlijk?
Denken omvat alle mentale activiteit waarin je informatie verwerkt, betekenis geeft aan iets en probeert iets op te lossen of een beslissing te nemen. Analyseren, redeneren, oplossen, creatief denken, herinneren: dit zijn allemaal voorbeelden van mentale activiteit die onder ‘denken’ vallen.
Denken is goed!
Als je niet zou kunnen denken zou je niet of veel minder in staat zijn om te leren, je te ontwikkelen, beslissingen te nemen, relaties op te bouwen en om te gaan met complexiteit om je heen. Denken maakt het leven kortom makkelijker én maakt dat er meer mogelijk is in je leven.
Maar wel een beetje dominant..
Naast denken zijn er allerlei andere elementen die ons gedrag bepalen. Fysiologie (dingen als honger en dorst), intuïtie en instinct bijvoorbeeld. Ons denken heeft alleen wel de neiging om veel plek op te eisen en niet netjes de aandacht te verdelen. Dat komt vooral doordat onze maatschappij complex in elkaar zit en erg cognitief is ingesteld. Door de hoge welvaart nemen fysiologische behoeften en instinct ook een minder belangrijke plek in.
Niet functioneel denken
Doordat er minder direct gevaar is, waar je instinct op inspringt, en je niet veel moeite hoeft te doen om in je fysiologische behoeften te voorzien kom je er makkelijk mee weg als je maar gewoon wat aanmoddert met je denken. Wij kunnen makkelijk een hele dag doorbrengen met niet functioneel gemaal, zonder dat de actute situatie ons dwingt om onze focus te verleggen en de regie terug te pakken over onze gedachten. Hierdoor breng je vast héél veel tijd ‘denkend’ door, zonder dat dit je iets positiefs brengt.
Wanneer is denken zinvol?
Simpel gezegd kun je stellen dat denken zinvol is wanneer een situatie vraagt om een oplossing, groei, begrip of verbetering. Voorwaarde hiervoor is eigenlijk dat deze situatie net gebeurd is, of binnenkort te gebeuren staat. Er moet een concreet doel te behalen zijn hier en nu of op korte termijn en het moet helder zijn hoe je denken hieraan bij kan dragen. Denken heeft dan een duidelijke kop én staart.
Wanneer wordt denken een probleem?
Helaas: ik weet zeker dat jij heel vaak nadenkt over een probleem dat al, pak em beet, maanden geleden of jaren geleden heeft plaatsgevonden. Of dat je mijmert over iets wat mogelijk, misschien een keer in de toekomst kan ontstaan. Hier ben je niet langer jouw denken in aan het zetten voor een concreet op te lossen probleem, maar neemt jouw denken de regie volledig over. Dat heeft veel vaker te maken met onzekerheid, schaamte, angst om fouten te maken of andere akelige en ongewenste dingen die in je huizen.
Niet de oplossing
Voor dit soort dingen is denken helaas niet de oplossing. Sterker nog, het maakt dingen erger. Door stil te blijven staan bij iets naars waar je niks meer aan kunt doen, of wat misschien nooit gaat gebeuren creëert je denken namelijk geen oplossingen waar je wat emer kunt, maar zorgt het ook voor veel extra negatieve gedachten en gevoelens. Dat geeft in je leven op dat moment alleen maar onnodige ballast en verminderde energie.
Bewustwording
Wil jij je denken bewuster inzetten én leren je gedachten los te laten als je niet zinvol voor je zijn? Wordt je dan als eerste stap meer bewust van de momenten waarop je ‘in gedachten’ bent! Kijk eens kritisch waar je daadwerkelijk over nadenkt en of dat denken je vooruit kan helpen. Zonder oefening van die bewustwording kom je niet snel toe aan een volgende stap.
Wil je meer inspiratie ten aanzien van het effect van jouw denken op hoe jij je voelt? Meld je dan nu aan voor de gratis inspiratieweek!
